Bevraging CM Gezondheidsfonds: Vlaming vindt moeilijk juiste zorg in stad of gemeente, zeker voor psychologische hulp of ouderenzorg

Brussel, 25 september 2024 – CM Gezondheidsfonds bevroeg in de aanloop naar de lokale verkiezingen meer dan 8.000 Vlamingen over hoe zij zorg en gezondheid in hun buurt ervaren. De respondenten zeggen dat het aanbod aan plekken voor wie niet meer thuis kan wonen te klein is, en niet genoeg bekend. Ook blijkt het moeilijk om psychologische hulp te vinden.

'Gezondheid en zorg zijn niet enkel de bevoegdheid van federale en Vlaamse politici. Ook de lokale politiek draagt bij aan een gezonde en zorgzame omgeving. Daarom lanceerden we de Bouwstenen voor een Gezonde Buurt-bevraging. Daarin vroegen we aan Vlamingen hoe zij het lokale aanbod aan dienst- en hulpverlening rond zorg en gezondheid ervaren,' zegt Bart De Ruysscher, ​ directeur van CM Gezondheidsfonds in Vlaanderen. 'We deden dit niet enkel door een digitale enquête, maar gingen ook in gesprek met moeilijker bereikbare doelgroepen via dialoogtafels.'

Er blijkt op lokaal vlak vooral nog werk aan de winkel op het vlak van mentaal welzijn, gezondheidsongelijkheid en ouderenzorg.

Wanneer gevraagd naar hun mening over het aanbod aan (kleinschalige) oplossingen voor ouderen die niet meer zelfstandig thuis kunnen wonen, zoals woonzorgcentra, zegt 30 procent van de respondenten dat er niet voldoende aanbod is. 40 procent zegt het bestaande aanbod niet te kennen. 'Een zorgwekkende evolutie gezien de vergrijzingsgolf waar we mee te maken krijgen,' zegt Bart De Ruysscher van CM. 'Niet iedereen zal thuis kunnen blijven wonen, dus het is belangrijk dat er voldoende en goed gekende alternatieven zijn.'

Daarnaast schort er ook wat aan het aanbod en de toegang tot psychische hulpverlening op lokaal vlak volgens de Vlaming. Bijna de helft van de deelnemers aan het onderzoek, zegt niet te weten of ze snel en makkelijk mentale hulp kunnen krijgen. Ruim 25 procent meent dat er geen snelle noch een makkelijke toegang tot psychologische hulpverlening in zijn of haar gemeente of stad is. De Ruysscher: 'We willen lokale politici oproepen om maximaal in te zetten op mentale zorg voor hun inwoners. De terugbetaling is al flink verbeterd, maar het aanbod moet nog groter en meer zichtbaar worden.'

Tot slot valt het ook op dat sociale diensten, die gezinnen in een sociaaleconomisch kwetsbare positie ondersteunen, onvoldoende gekend zijn. 26 procent van de respondenten zegt geen sociale of gezinsondersteunde diensten (zoals OCMW's, diensten maatschappelijk werk etc.) te kennen, 16 procent weet niet of die er zijn. 'Ook op het vlak van gezondheidsongelijkheid is er dus nog werk aan de winkel. Lokale initiatieven zijn de allereerste plekken waar mensen in problemen gaan aankloppen. Hoe lager de drempel is om daar binnen te stappen, hoe beter,' aldus De Ruysscher.

Gemiddeld gezien vindt 6,3 procent van de Vlamingen dat hun buurt een ‘gezonde buurt’ is.

Gezondheidsprioriteiten voor elke Vlaamse stad en gemeente

De lokale netwerkcoördinatoren van CM gaan nu aan de slag met de resultaten. Want naast de resultaten voor heel Vlaanderen, zijn er voor elke stad en gemeente ook gezondheidsprioriteiten gedetecteerd. De Ruysscher: 'Op basis van de resultaten van de bevraging, die we combineerden met gegevens uit de Stadbarometer, de Gemeente-Stadsmonitor en data van Statbel, kwamen we tot drie prioriteiten rond lokale gezondheid voor elke stad of gemeente. Met deze prioriteiten gingen we in gesprek met lokale stakeholders. Samen schreven we voor elke Vlaamse gemeente of stad een manifest rond zorg en gezondheid. Het is de bedoeling dat we met dat manifest in de hand in gesprek gaan met onze – nieuwe – lokale politici."

Op de site https://www.cm.be/gezonde-buurt/nieuws/jouw-buurt-acties kan je het manifest voor elke stad of gemeente raadplegen.

'Het zijn echter niet enkel politici die bijdragen aan een gezonde buurt. Dit is niet louter een wensenlijstje waarvan we hopen dat het uitgevoerd wordt. We zien het als een gedeelde verantwoordelijkheid. We willen lokale organisaties en burgers oproepen om zelf ook initiatieven te nemen rond gezondheid en levenskwaliteit. Met CM Gezondheidsfonds zetten we daar graag onze schouders onder en willen we zelf ook initiatieven lanceren,' besluit De Ruysscher.

Over de bevraging

Aan de online bevraging, die werd afgenomen tussen september en december 2023 namen 8.171 Vlamingen deel.

Daarnaast werden de resultaten van de bevraging besproken en geëvalueerd tijdens een 50-tal dialoogtafels in heel Vlaanderen. Daar namen om en bij de 1.000 mensen aan deel. De dialoogtafels richtten zich op specifieke doelgroepen zoals hogesschoolstudenten, mensen in armoede etc.