Digitale ongeletterdheid vergroot gezondheidskloof 

Brussel, 6 mei 2025 - De digitalisering van de gezondheidszorg heeft vele voordelen, zoals een betere en efficiëntere toegankelijkheid van gezondheidsgegevens, maar kan tegelijk ook een belemmering zijn voor wie digitaal kwetsbaar is. Dat blijkt uit een nieuwe studie van CM Gezondheidsfonds. Te veel burgers hebben vandaag nog onvoldoende toegang tot digitale applicaties die essentieel zijn voor het beheer van hun gezondheid. ‘Hoewel dit de toegang tot gezondheidsdata verbetert, is er ook een keerzijde voor wie digitaal kwetsbaar is’, zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp. ‘Niet iedereen beschikt namelijk over de kennis of technologie om hiervan gebruik te maken.’ 

De digitale evolutie in de gezondheidszorg leidt tot vele voordelen. Zo bestaan er verschillende platformen waarop patiënten hun medisch dossier of voorschriften online kunnen raadplegen, maar ook consultaties met een arts kunnen in bepaalde gevallen online doorgaan. In een nieuwe studie van CM Gezondheidsfonds wordt de impact van de digitale kloof op de toegankelijkheid van de gezondheidszorg bestudeerd. De digitale kloof verwijst naar de ongelijkheden in toegang tot en gebruik van digitale technologieën en internet. ‘Vooral sinds de coronapandemie is het gebruik van digitale toepassingen snel toegenomen, ook in de gezondheidszorg. Denk bijvoorbeeld aan teleconsultaties waarbij patiënten via beeldbellen op consultatie kunnen bij hun arts. Toch is het niet voor iedereen vanzelfsprekend om hiervan gebruik te maken’, zegt Luc Van Gorp. ​ 

Dat heeft te maken met de hardware die nodig is om bepaalde gezondheidsapplicaties te installeren, zoals smartphones, tablets of computers, maar ook met de vaardigheden van de patiënt om een bepaalde technologie te gebruiken. ‘Vooral mensen die al kwetsbaar zijn, lopen het grootste risico op digitale uitsluiting. Niet iedereen beschikt namelijk over een smartphone of internetverbinding om online een afspraak te maken bij de huisarts.’ Maar ook wie wel de nodige hardware heeft, weet daarom niet hoe deze te gebruiken. ‘Via applicaties zoals mijngezondheid.be of Helena kunnen patiënten zelf hun gezondheidsdossier raadplegen, maar hiervoor is een digitale identiteitsverificatie nodig. Daarvoor heb je een ID-kaartlezer of Itsme nodig, wat een apart installatieproces vereist.’ ​ 

Daarnaast verandert digitalisering ook de zorgverlening en de locatie waarop we zorg ontvangen. ‘Informatie is nu niet enkel beschikbaar bij de arts, maar ook op je telefoon of computer. Daardoor zijn patiënten vaak sneller op de hoogte van de resultaten van medische onderzoeken en zijn ze een actievere deelnemer in hun eigen gezondheid. Dat is positief, want zo hoeft de patiënt niet te wachten op een telefoongesprek of consultatie.’ 

Hoewel de digitale kloof langzaam kleiner wordt, is er nog steeds werk aan de winkel. Voor CM is het belangrijk dat de gebruiker steeds centraal staat bij het ontwerp van een digitale toepassing, met aandacht voor toegankelijkheid, gebruiksvriendelijkheid en de ontwikkeling van digitale vaardigheden, vooral bij kwetsbare groepen. ‘We moeten ervoor blijven zorgen dat de gebruikte applicaties en technologieën toegankelijk zijn voor iedereen, en dat er op z’n minst voor hen offline alternatieven blijven bestaan. Zo niet riskeren we in een gezondheidszorg op twee snelheden terecht te komen, waarbij mensen die digitaal sterker staan een betere toegang tot de gezondheidszorg hebben dan wie digitaal zwakker staat.’ 

De volledige studie vindt u hier.