Hervorming gezondheidszorg
Drie prioritaire gezondheidszorgdoelstellingen geven vanaf nu richting aan het gezondheidsbeleid
.jpg)
De Commissie Gezondheidszorgdoelstellingen van het RIZIV zorgt voor een strategische ommekeer in het Belgisch gezondheidszorgsysteem. Ze wil garanderen dat elke euro aan zorguitgaven in de toekomst daar terechtkomt waar hij het meeste gezondheid en levenskwaliteit oplevert. De Algemene Raad van het RIZIV schoof maandag een eerste reeks van drie doelstellingen naar voren. CM Gezondheidsfonds stond mee aan de wieg van deze nieuwe manier om naar gezondheidszorg te kijken. ‘We hopen op een stevige impact op de kwaliteit van het gezondheidszorgsysteem en de gezondheid van de Belgen’, zegt voorzitter Luc Van Gorp.
’Ik ben ervan overtuigd dat een performanter, rechtvaardiger en menselijker gezondheidszorgsysteem mogelijk is’, zegt Van Gorp. ‘Daarom hebben we van bij het begin onze schouders gezet onder deze nieuwe aanpak.’ Die werd bekrachtigd door de wet van 6 november 2023.
De grote verandering zit in de focus van het beleid. Waar die voorheen gericht was op de verschillende ‘silo’s’, wordt er nu gekeken naar concrete doelstellingen.
Van Gorp: ‘De vraag is dus niet meer: hoeveel heeft elke beroepsgroep nodig, of hoeveel kreeg die beroepsgroep historisch, maar: hoeveel heeft elke patiënt nodig om écht goed verzorgd te worden?’
De effectieve noden van de patiënten en het resultaat van de zorg die ze krijgen, staan voortaan centraal.
Deze nieuwe commissie zal heldere doelen stellen met duidelijke indicatoren. ‘Op deze manier brengen we opnieuw ‘zin’ in het gezondheidszorgbeleid. Om in het opzet te slagen, is het belangrijk dat de commissie rekening houdt met de realiteit op het terrein en de ervaringen van patiënten,’ zegt Van Gorp.
De commissie schuift uit de acht gezondheidszorgdoelstellingen drie prioritaire doelen naar voren.
1. (Financiële) toegankelijkheid van zorg (GDO5): een sociale noodzaak
‘Te veel mensen krijgen bepaalde essentiële zorgen niet, simpelweg omdat ze het niet kunnen betalen. Dat mag geen detail zijn in het beleid’, zegt Van Gorp.
CM Gezondheidsfonds pleit voor de invoering van een nieuw statuut van beschermde patiënt, naar analogie met het statuut chronische aandoening, met:
- een bescherming gelinkt aan het financiële risico;
- persoonlijke begeleiding;
- een verlaging van het persoonlijk aandeel.
Daarnaast is er nood aan:
- een uitbreiding van het aanbod geconventioneerde zorg;
- het beperken van bepaalde disproportionele uitgaven die patiënten in financiële moeilijkheden brengen;
- een betere beschikbaarheid van zorg in het hele land.
Ook moeten zorgverleners meer aandacht hebben voor onderbelichte aandoeningen, zoals bijvoorbeeld endometriose.
2. Eerste lijn en zorgcoördinatie (GDO3): de patiënt staat centraal
Een goede organisatie van de eerstelijnszorg, gekoppeld aan een vlotte communicatie en coördinatie met de tweedelijnszorg, is cruciaal voor patiënten met chronische aandoeningen of multimorbiditeit.
’Een goed gezondheidszorgsysteem begeleidt patiënten, gaat in overleg en stuurt bij waar nodig. Het mag geen labyrint zijn waar we patiënten induwen enkel om meer kop- en financiële zorgen te krijgen’, zegt Van Gorp.
CM Gezondheidsfonds pleit daarom voor:
- de ontwikkeling van individuele zorgplannen;
- een behandeling die vertrekt vanuit de levensdoelen van de patiënt;
- de integratie van sociale, ecologische en digitale factoren in de analyse van de behoeften van elke patiënt.
3. Voorkomen is beter dan genezen (GDO7): preventie, bewustmaking en vroegtijdige opsporing als pijlers van het gezondheidsbeleid
België scoort onvoldoende qua preventie en gezondheidsbevordering. Vooral op het gebied van roken, voeding en beweging doen we het slecht. Sociale ongelijkheid wordt bovendien weerspiegeld in de toegang tot zorg.
Het is dan ook essentieel om bestaande preventieprogramma’s te versterken, in het bijzonder voor de opsporing van darmkanker, baarmoederhalskanker en kankers gelieerd aan roken. Het is belangrijk dat deze preventieve screenings breed toegankelijk zijn én efficiënt.
Van Gorp: ’De beste ziekte is degenen die je niet krijgt: preventie moet een politieke en budgettaire topprioriteit worden. De institutionele versnippering van ons land zet daar echter een rem op. We moeten streven naar een samenhangend beleid over alle bestuursniveaus heen.’
De commissie schuift een aantal prioriteiten naar voren:
- versterking van primaire preventie;
- betere toegang tot gezondheidszorg;
- stimuleren van een gezonde levensstijl;
- investeren in onderzoek naar gezondheidsdeterminanten;
- continue opleiding en ondersteuning van zorgprofessionals, rekening houdend met het vaak nijpend personeelstekort.
Inclusief beleid
De Gezondheidszorgdoelstellingen kunnen de prestaties van ons gezondheidszorgsysteem structureel verbeteren, maar dan moet het nieuwe beleid duidelijk en inclusief zijn. De Gezondheidszorgdoelstellingen koppelen aan de opmaak van het gezondheidszorgbudget, is een essentiële stap hierin.
Van Gorp: ‘We zien in dit proces een cruciale rol voor de mutualiteiten weggelegd. Zij zijn stevig verankerd op het terrein, kennen de behoeften van de patiënten en spelen een sleutelrol in het systeem. Daardoor kunnen ze aansturen op methodologische keuzes die rekening houden met de échte gezondheidsuitdagingen, en prioriteiten stellen om het systeem bij te sturen daar waar het werkelijk ondermaats presteert.’
‘Op die manier kunnen we komen tot een gezondheidssysteem dat eerlijker, meer coherent en beter op de noden van de patiënten is afgestemd. Deze hervorming is een kans, maar ze mag de fouten van het verleden niet simpelweg voorzien van een nieuw laagje verf’, besluit Van Gorp.
Clara Vanmuysen